Helaas is het mij zelf ook overkomen; een email met daarin schadeclaim omdat mijn zus en ik, op onze blog-website ‘Gertrude kookt & Bregje Bakt’, zonder toestemming en medeweten een profielfoto, logo en bijbehorende tekst hadden gepubliceerd. Met andere woorden; we hadden het auteursrecht geschonden! Een schadeclaim van €1150,00.
Ik was stomverbaasd.
Die schadeclaim was dus extra pijnlijk.
€ 1150,00 was de eis, voor het kopiëren van een recept inclusief verwijzingen. Terwijl de blog nog niet eens vijf uur online had gestaan.
Ik was kwaad, ik vond het zo onrechtvaardig! Omdat ik bang was dat mijn emoties mij overgingen nemen leek het me wijs om hier zelf niet over te gaan bakkeleien maar een advocaat in te schakelen.
De conclusie was, hoe goedbedoeld ook: wat wij hadden gedaan was niet juist. Het is niet toegestaan zomaar tekst te kopiëren, en om zomaar een schermafbeelding van een pagina te publiceren.
Ik maak notabene zelf illustraties en er wordt dus juist van mij verwacht dat ik het allemaal wee. Maar pas na dit incident ben ik me pas eens echt flink gaan verdiepen in auteursrechten.
Wat is auteursrecht?
Het auteursrecht beschermt als het ware de ontwerper tegen plagiaat en misbruik. Daarnaast geeft het auteursrecht, de ontwerper het recht te bepalen wat er gebeurt met de creatieve prestaties. Auteursrecht geldt voor het werk van schrijvers, wetenschappers en kunstenaars.
De enige voorwaarden voor die auteursbescherming is dat het ontwerp een eigen, oorspronkelijk karakter moet bezitten en een stempel van de maker moet dragen. Of het nu voor commerciële of niet-commerciële doeleinden wordt gebruikt, is niet relevant.
In ons geval, hadden wij een print-screen gepubliceerd van een homepagina met daarop het betreffende logo. Ingrediënten en werkwijze betreft recepten zijn overigens meestal niet auteursrechtelijk beschermd.
Dat geldt natuurlijk niet voor het originele recept van Coco-Cola, dat recept is zelfs opgeborgen in een beveiligde kluis.
Wat moet je doen als je auteursrechtelijk beschermd werk wilt gebruiken?
Wil je andermans werk gebruiken, dan zal je hiervoor toestemming moeten vragen. Doe je dit niet dan schend je het auteursrecht. En kan de eigenaar je een claim toesturen.
In ons geval maakte wij dus inderdaad inbreuk op het auteursrecht omdat er toestemming voor nodig was voor het maken van de print screen. En wij dit dus niet hadden gedaan. En daarbij staat de duur van een publicatie, of je nu bekend bent of niet met auteursrechten, daar los van.
Niet-exclusieve licentie
Verwacht als je toestemming vraagt, dat je eigenlijk vraagt om een niet-exclusieve licentie. Een niet-exclusieve licentie houdt in dat de ontwerper zijn ontwerp met meerdere partijen kan delen. En deze licentie is het bewijs dat je het mag gebruiken. Hiervoor moet je meestal betalen. In de meeste gevallen bedraagt het licentiebedrag zo’n 30% van de maakprijs.
Meer over dit onderwerp?
Zelf heb ik het boek ‘Auteursrecht voor ontwerpers’ van de auteurs van den Eijnde & Siegelaar gekocht. Hierin staat haarfijn uitgelegd wat je moet weten over intellectuele eigendommen, auteursrechten en licenties. Ook staan in dit boek voorbeelden van een licentieovereenkomst, toestemmingsverklaring van geportretteerden, geheimhoudingsovereenkomst en alles eigenlijk wat je op de achtergrond nodig hebt als ontwerper.
